Περίπλοκο ζήτημα με αρκετές πτυχές φαντάζει η διαπραγμάτευση μεταξύ Αθήνας και Βρυξελλών για την κατάργηση των δημοπρασιών ρεύματος τύπου ΝΟΜΕ. Την Πέμπτη αναμένεται να πραγματοποιηθεί η συνάντηση του υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κωστή Χατζηδάκη, με τα κλιμάκια των Θεσμών, τη στιγμή που η Κομισιόν κρίνει πως η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Η ελληνική πλευρά στέκεται ιδιαίτερα στην απόφασή της για κλείσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων μέχρι το 2028 αλλά οι Ευρωπαίοι θέλουν περισσότερες αποδείξεις αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα και τις στρατηγικές στοχεύσεις της Ελλάδας γύρω από την απολιγνιτοποίηση. Στην επιχειρηματολογική φαρέτρα της Αθήνας βρίσκονται ακόμη τόσο η λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (εντός του έτους) όσο και η διείσδυση των ΑΠΕ και ο περιορισμός του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά.
Η ελληνική πλευρά επιθυμεί να λήξει οριστικά το ζήτημα για τα ενεργειακά μέχρι και τα μέσα του ερχόμενου μήνα. Η κατάλληλη φόρμουλα αναζητείται ακόμη ανάμεσα στις δύο πλευρές, με τρόπο τέτοιον που, αφενός να μην αναγκάζει την Αθήνα να επιστρέψει στις ΝΟΜΕ και, αφετέρου, να εξασφαλίζει τη συμμόρφωσή της στις επιταγές του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Η ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ
Η πρόταση του υπουργείου στρέφεται γύρω από τη δημιουργία εταιρείας Ειδικού Σκοπού (SPV) για την αγορά ενέργειας με σταθερή τιμή από τη ΔΕΗ. Η εταιρεία στη συνέχεια θα διανέμει και στις άλλες βιομηχανίες (υψηλή και μέση τάση). Το κόστος των ρύπων για τους καταναλωτές υψηλής τάσης θα αφαιρείται από τον ευρωπαϊκά χρηματοδοτούμενο μηχανισμό αντιστάθμισης ρύπων. Η τιμή πώλησης του ρεύματος θα είναι ανταγωνιστική και, την ίδια στιγμή, η ΔΕΗ θα πετύχει: πρώτον, την αποζημίωσης για τους ρύπους (λόγω του μηχανισμού) και τη μείωση του μεριδίου της στην αγορά (κατά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Οι λόγοι που δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία γύρω από αυτή την πρόταση είναι οι εξής:
α. Δεν υπάρχει σύμπλευση απόψεων για την τιμή πώλησης της ενέργειας καθώς η Κομισιόν επιθυμεί να προέρχεται αυτή από δημοπρασία ενώ η ελληνική πλευρά επιμένει να είναι καθορισμένη εξ’ αρχής.
β. Δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιοι θα συμμετέχουν στο SPV με τους εναλλακτικούς προμηθευτές ενέργειας να μην φαίνεται πάντως να έχουν ιδιαίτερο ζήτημα.
γ. Δεν έχει γίνει σαφές αν θα επεκταθεί και σε άλλες μορφές ενέργειας, με την Κομισιόν να επιθυμεί διεύρυνσή της και στην αγορά χαμηλής τάσης.
ΟΙ ΝΟΜΕ
Το κυριότερο μέλημα της ελληνικής πλευράς για την εξεύρεση μίας επιθυμητής φόρμουλας είναι να μην χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν εκ νέου αντίστοιχοι μηχανισμοί με τις ΝΟΜΕ. Οι ΝΟΜΕ συμφωνήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση, προέβλεπαν πρακτικά την προμήθεια ρεύματος στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ με τιμή εκκίνησης στο κόστος παραγωγής (οριζόταν από ΡΑΕ) και προκάλεσαν σωρευτικά ζημίες ύψους 600 εκατ. ευρώ (223 εκατ. για το 2018) στη μεγαλύτερη ελληνική δημόσια επιχείρηση. Σημειώνεται ότι ο στόχος των ΝΟΜΕ ήταν η μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ κάτω του 50% έως το 2020 ενώ η παρούσα κυβέρνηση κατήργησε τις ΝΟΜΕ, ύστερα και από τη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα μονοπώλια της ΔΕΗ στον λιγνίτη.
