Στα Βαλκάνια στρέφεται το στρατηγικό ενδιαφέρον της ελληνικής πλευράς, μετά και την ολοκλήρωση των διεργασιών για την ενεργειακή διασύνδεση Κρήτης – Αττικής, στη γενικότερη προσπάθεια να καταστεί η χώρα μας κόμβος ενεργειακού ενδιαφέροντος στην περιοχή. Ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης βρίσκεται, ήδη από χθες το βράδυ, στη Σόφια για να υπογράψει με την ομόλογό του, Temenuzhka Petkova, την κατασκευή και λειτουργία του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου IGB.
Ο υπουργός αναμένεται να υπογράψει σήμερα τη διακρατική συμφωνία – πακέτο που θα αφορά, εκτός από τον IGB, το σύμφωνο μετόχων (Shareholders Agreement) και τη συμφωνία δανειοδότησης του έργου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Μετά και τη σχετική υπογραφή με την ομόλογό του, θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας μεταξύ των αντιπροσωπειών των δυο χωρών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το ερώτημα αν οι μεταξύ τους διάλογοι θα στραφούν και γύρω από σημεία που υπάρχει απόκλιση συμφερόντων, όπως ο αγωγός Turkish Stream, για τον οποίο η Ρωσία επέλεξε τελικά τη Βουλγαρία έναντι της Ελλάδας ως εταίρο της. Σημειώνεται ότι θα επιστρέψει στην Αθήνα το απόγευμα της Πέμπτης.
Αναφερθείς στον αγωγό IGB από το βήμα του Athens Investment Forum, ο κ. Χατζηδάκης επισήμανε πως «ένα τόσο σημαντικό project, που ξεκίνησε από τον ίδιο πριν δέκα χρόνια, χρειάστηκε τόσο καιρό για να αρχίσει να υλοποιείται» ενώ συμπλήρωσε ότι «στο πλαίσιο της ενίσχυσης της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας εντάσσεται και η στήριξη μιας σειράς άλλων μεγάλων έργων, όπως ο σταθμός αποθήκευσης LNG (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη και ο αγωγός φυσικού αερίου East Med μεταξύ Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας-Ιταλίας».
Οι υπογραφές για τη λειτουργία του αγωγού δεν έρχονται σε τυχαία συγκυρία καθώς, τόσο στο πλαίσιο της επίσκεψης του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, όσο και του β’ γύρου του Στρατηγικού Διαλόγου με τις ΗΠΑ στην Αθήνα, το θέμα ετέθη σε συζήτηση με όλες τις πλευρές να επαναβεβαιώνουν τη στήριξή τους στη δημιουργία του αγωγού. Σύμφωνα με πηγές, το ενδιαφέρον στις προαναφερθείσες συζητήσεις στράφηκε και γύρω από την εξαγωγή αμερικανικού LNG στην Ελλάδα και την προώθησή του στη βαλκανική αγορά, τον FSRU στην Αλεξανδρούπολη αλλά και την αποθήκη φυσικού αερίου στην Καβάλα – γεγονός που δικαιολογεί τη στροφή της ελληνικής πλευράς προς τα Βαλκάνια.
Ο ΑΓΩΓΟΣ IGB
Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός που θα συνδέει την Κομοτηνή με την Stara Zagora έχει μήκος 182 χιλιόμετρα και δυναμικότητα 5 δις. κυβικά μέτρα ενώ αναμένεται να αποτελέσει προμετωπίδα για την ενεργειακή διασύνδεση των Βαλκανίων με την Κασπία και την προμήθεια αερίου μέσα από τη σύνδεσή του με τον αγωγό ΤΑΡ και τους αγωγούς Βουλγαρίας – Ρουμανίας και Βουλγαρίας – Σερβίας. Ο αγωγός έχει επενδυτικό κόστος 240 εκατ. ευρώ και θα ανήκει στην ICGB AD, στην οποία μετέχουν ισομερώς η κοινοπραξία “IGI Poseidon” (Edison και ΔΕΠΑ) και η βουλγαρική κρατική εταιρεία «ΒΕΗ» με 50% έκαστη.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότησή του, αυτή θα καλυφθεί από τέσσερις παράγοντες: πρώτον, δάνειο 110 εκατ. ευρώ της ΕΤΕπ προς την ΒΕΗ, δεύτερον, ίδια κεφάλαια των μετόχων της κοινής επιχείρησης ύψους 46 εκατ. ευρώ, τρίτον, χρηματοδότηση ύψους 45 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (μέσω του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Προγράμματος Ανάκαμψης – ΕΕΠΑ) και, τέταρτον, με χρηματοδότηση 39 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό της Βουλγαρίας (πρόγραμμα «Καινοτομία και Ανταγωνιστικότητα 2014 – 2019 (OPIC)».
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ
Ο αγωγός εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο της ελληνικής πλευράς για να καταστεί η χώρα ενεργειακός κόμβος στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) σημείωνε στην απόφασή της για την αδειοδότηση του αγωγού ότι συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού στην αγορά φυσικού αερίου της χώρας και δημιουργεί οφέλη για τους καταναλωτές σε Ελλάδα και Βουλγαρία.
Από εκεί και πέρα, η κατασκευή του αγωγού παίζει κρίσιμο ρόλο και στην ανάδειξη της γεωπολιτικής θέσης της Αθήνας στην περιοχή καθώς καθιστά τη χώρα ενεργειακή πύλη για την ευρωπαϊκή ήπειρο αλλά και εφαλτήριο δραστηριοτήτων για τη βαλκανική αγορά. Στην πραγματικότητα αποτελεί έναν κάθετο άξονα που αναδιαμορφώνει τις πηγές τροφοδοσίας διοχετεύοντας ποσότητες LNG από τους τερματικούς σταθμούς σε Αλεξανδρούπολη και Ρεβυθούσα καθώς και φυσικό αέριο από τον αγωγό ΤΑΡ. Εξάλλου, σε μελλοντικό χρόνο, ο IGB θα μπορούσε να εξασφαλίσει την προώθηση αερίου από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την ευρωπαϊκή αγορά και παράλληλα να αποτελέσει σημείο – τομή για την ολοκλήρωση της αγοράς φυσικού αερίου στα Βαλκάνια με τιμές που θα επιτρέπουν την είσοδο ενδιαφερόμενων στον τομέα της ενέργειας.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τη στρατηγική ανάπτυξη και συνεργασία μεταξύ των βαλκάνιων κρατών, διευρύνεται το ήδη υπάρχον πεδίο συναντίληψης και αμοιβαίων συμφερόντων που εξυπηρετεί την ειρήνη και την ανάπτυξη στην περιοχή με τρόπο επωφελή για όλα τα μέλη. Στον ίδιο άξονα, άλλωστε, εντάσσεται η υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών και ό,τι ακολούθησε της επίλυσης του ζητήματος αλλά και η απόπειρα εμβάθυνσης της τετραμερούς στρατηγικής συνεργασίας στην Νοτιοανατολική και Παρευξείνια Ευρώπη με τη Σερβία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία.
