Στον… πάγο, παραμένουν ένα χρόνο μετά οι εξαγγελίες της προηγούμενης κυβέρνησης πως θα δοθεί το πράσινο φως, προκειμένου οι 30 πρώτοι Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί να πάρουν το «εισιτήριο» της οικιστικής καταλληλότητας για να πολεοδομήσουν τις εκτάσεις τους και να προχωρήσουν στην δημιουργία πρότυπων οικιστικών αναπτύξεων.
Ίδια μοίρα, όπως ήταν αναμενόμενο αφού εκκρεμεί η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών και του Κτηματολογίου, έχουν και οι υπόλοιποι 220 ΟΣ της Αττικής (από τους 540 περίπου συνολικά που έχουν καταγράψει στο ΥΠΕΝ), καθώς πολλές από τις εκτάσεις που καταλαμβάνουν υπάγονται σε περιοχές που είτε είναι δασικές, είτε δεσμεύονται από άλλες διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
Το επί δεκαετίες «άλυτο» ζήτημα των οικοδομικών συνεταιρισμών, για το οποίο η χώρα μας έχει καταδικασθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, άνοιξε και προσπάθησε να λύσει η προηγούμενη κυβέρνηση Σαμαρά, το 2014, με τους υπουργούς Περιβάλλοντος Σταύρο Καλαφάτη και Νίκο Ταγαρά, που προώθησαν φιλόδοξη νομοθεσία με ρηξικέλευθες ρυθμίσεις. Όμως η κυβερνητική αλλαγή του 2015 καθυστέρησε πολύ τα πράγματα, καθώς επί χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ καταψήφιζε σχετικά θέματα στη Βουλή και θεωρούσε οποιαδήποτε οικιστική ανάπτυξη σε εκτός σχεδίου περιοχή ως υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Όταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατάλαβε την κοινωνική σημασία, το πλήθος των ενδιαφερομένων και τις αναπτυξιακές δυνατότητες, σε συμβατό με το περιβάλλον πλαίσιο, είχε περάσει ήδη καιρός και τα θέμνατα δεν πρόλαβαν να προχωρήσουν μέχρι τέτους, έστω για τους πιο έτοιμους και ώριμους συνεταιρισμούς.
Η αξιοποίηση στην οποία κατέληξε η προηγούμενη κυβέρνηση να εστιάσει τελικά, αφορούσε 30 ΟΣ σε σε Κρήτη, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Αργολίδα, Ιωάννινα, Ρόδο και Εύβοια και το επόμενο στάδιο προέβλεπε την πολεοδόμηση συνολικής έκτασης 6.877,9 στρεμμάτων.
Παρά το γεγονός πως οι 30 Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί δεν αντιμετώπιζαν σοβαρά νομικά προβλήματα, φαίνεται πως δεν κινήθηκαν οι διαδικασίες που προβλέπονταν, με αποτέλεσμα ένα χρόνο μετά να μην έχει γίνει στην ουσία τίποτα χειροπιαστό
Οι τρεις κατηγορίες με τους μισούς συνεταιρισμούς που «κάπως» προχώρησαν
Μάλιστα, σε τρεις περιπτώσεις έχει εγκριθεί ήδη το Προεδρικό Διάταγμα. Πρόκειται για τις ιδιωτικές πολεοδομήσεις της Εργοληπτικής Αναπτυξιακής «Ολυμπος» (214 στρέμματα), του Συλλόγου Πολυτέκνων Χανίων (410 στρέμματα) και του Οικοδομικού Συνεταιρισμού Θεσσαλορουμελιωτών στο Ηράκλειο (64,9 στρέμματα).
Παράλληλα, όπως είχε γίνει γνωστό τελική έγκριση του Προεδρικού Διατάγματος, με το οποίο εγκρίνεται η πολεοδομική μελέτη και έχει δημοσιευθεί σε ΦΕΚ, έχουν πάρει 4 Ο.Σ. Πρόκειται για τους συνεταιρισμούς «Εμποροι Ιωαννίνων» (έκτασης 214 στρεμμάτων), των υπαλλήλων υπουργείου Εσωτερικών «Η Ανώπολη» στις Γούβες Χερσονήσου (80 στρέμματα), του παραθεριστικού οικισμού «Κανελλάκης» στην Ερμιονίδα Αργολίδας (114 στρέμματα) και του παραθεριστικού συνεταιρισμού Ιατρών στο Μαρμάρι Ευβοίας (14 στρέμματα).
Σε 7 περιπτώσεις το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος είχει υπογραφεί από τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος και βρισκόταν σε κύκλο υπογραφών. Αφορούσε τους Οικοδομικούς Συνεταιρισμούς Εμπόρων Ηρακλείου στο Λασίθι (629 στρέμματα), υπαλλήλων ΥΠΕΧΩΔΕ στο Ηράκλειο (126 στρέμματα), υπαλλήλων ΔΕΗ στο Ηράκλειο (268 στρέμματα). Και για τις εξής ιδιωτικές πολεοδομήσεις: Α’ Οικιστική Ένωση Καθηγητών ΤΕΙ στη Λάρισα (168 στρεμμ.), Β’ Οικιστική Ενωση Καθηγητών ΤΕΙ στη Λάρισα (107 στρεμμ. και 63 στρεμμ.), Οικιστική Ενωση Φυσικών Προσώπων Ομάδα Αεροπόρων στη Λάρισα (136 στρεμμ.).
Η περίπτωση της Αττικής
Από την άλλη, για την Αττική τα πράγματα ήταν και είναι πιο πολύπλοκα, καθώς στο ρυθμιστικό πλαίσιο της Αθήνας δεν προβλέπεται η ανάπτυξη συνεταιριστικής δόμησης. Αντίστοιχα, στα εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, στα οποία εμπίπτουν εκτάσεις Οικοδομικών Συνεταιρισμών, δεν καθορίζονται περιοχές περιβαλλοντικής αναβάθμισης και ιδιωτικής πολεοδόμησης. Ωστόσο, το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι δασικοί χάρτες και το Κτηματολόγιο.
«Στην Αττική τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα και αυτό γιατί στο ρυθμιστικό πλαίσιο της Αθήνας δεν προβλέπεται η ανάπτυξη συνεταιριστικής δόμησης. Από το 2014, δηλαδή μετά την έγκριση του νόμου 4280/2014, δεν έχουν υποβληθεί σχετικά αιτήματα στη Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού, ενώ δεν έχουν ενεργοποιηθεί οι σχετικές διατάξεις που προβλέπουν ότι με την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης και την έκδοση του Π.Δ. μπορεί να τροποποιούνται όροι και προβλέψεις του υπερκείμενου επιπέδου σχεδιασμού. Παράλληλα, πολλές από τις εκτάσεις της Αττικής υπάγονται σε περιοχές με ίδιο νομικό καθεστώς, δηλαδή είτε είναι δασικές εκτάσεις είτε δεσμεύονται από άλλες διατάξεις (π.χ. από ορεινούς όγκους)» είχε τονίσει η σύμβουλος του πρώην υπουργού Περιβάλλοντος Γιώργου Σταθάκη, Σταυρούλα Αγρίου.
Τί μέλλει γενέσθαι;
Συνολικά, σήμερα υπάρχει παρθένο έδαφος για την αξιοποίηση εκτός σχεδίου περιοχών, σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, οι οποίες καλύπτουν επιφάνεια περίπου 150.000 στρεμμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως παλαιότερα είχε προταθεί στους Ο.Σ. να γίνει ανταλλαγή εκτάσεων με του Δημοσίου, για όσους Οικοδομικούς Συνεταιρισμούς δηλαδή βρίσκονταν π.χ. σε προστατευμένες περιοχές, ωστόσο δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον.
Σύμφωνα πάντως με τα όσα αναφέρουν πηγές στο economix.gr, το αμέσως επόμενο διάστημα ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου, μαζί με την προώθηση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, πρόκειται να εξετάσει και αυτό το καυτό ζήτημα.
