Πηγή Εικόνας: ΑΠΕ-ΜΠΕΤης Τέτης Ηγουμενίδη
Χωρίς να δώσει απαντήσεις για τον τρόπο χρηματοδότησης των απαιτούμενων έργων, αλλά ούτε και να ξεκαθαρίσει το ζήτημα των αυξήσεων που έχει ζητήσει η ΕΥΔΑΠ στα τιμολόγια, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προχώρησε χθες στην ανακοίνωση ενός πλέγματος δράσεων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
Το σχέδιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την υλοποίηση του έργου «Εύρυτος» για την ενίσχυση της υδροδότησης της Αττικής, την επέκταση της γεωγραφικής δραστηριότητας των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, τη θεσμική τους ενίσχυση, την αναδιάρθρωση των ΔΕΥΑ, καθώς και την παροχή τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης που αφορά τους 740 παρόχους νερού της χώρας.
Η παρουσίαση των δράσεων έγινε κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για τα 100 χρόνια από την ίδρυση της ΕΥΔΑΠ. Παρά τις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων, τόσο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, όσο και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Χάρης Σαχίνης, απέφυγαν να τοποθετηθούν επί του θέματος των επικείμενων αυξήσεων στα τιμολόγια ύδρευσης της Αττικής.
Αμφότεροι περιορίστηκαν να αναφέρουν ότι οι σχετικές αποφάσεις βρίσκονται στα χέρια της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Ωστόσο, είναι προφανές ότι η τελική έγκριση οποιασδήποτε αναπροσαρμογής τιμολογίων ανήκει στην κυβέρνηση. Ο κ. Παπασταύρου, πάντως, απέκλεισε κατηγορηματικά την πιθανότητα επιβολής ειδικού τέλους για τη χρηματοδότηση των έργων αντιμετώπισης της λειψυδρίας.
Κεντρικό στοιχείο του σχεδίου αποτελεί το έργο «Εύρυτος», που προβλέπει τη μερική εκτροπή των ποταμών Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη. Με προϋπολογισμό 534 εκατ. ευρώ, το έργο αναμένεται να ενισχύσει την υδροδότηση της Αττικής για τα επόμενα τριάντα χρόνια, προσφέροντας ετησίως 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού – ποσότητα που καλύπτει μεγάλο τμήμα των συνολικών αναγκών του Λεκανοπεδίου (περίπου 250 εκατ. κ.μ. ετησίως).
Η δημοπράτησή του εκτιμάται ότι θα γίνει με συνοπτικές διαδικασίες, πιθανόν βάσει της περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 4412/2016, όπως προτείνει η ΕΥΔΑΠ, χωρίς ωστόσο να έχει υπάρξει σαφής επιβεβαίωση από το ΥΠΕΝ. Εφόσον ο διαγωνισμός προχωρήσει χωρίς εμπόδια ή προσφυγές, το έργο θα μπορούσε να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2029.
Όσον αφορά τη χρηματοδότηση του «Εύρυτος», ο κ. Σαχίνης ανέφερε ότι εξετάζεται η δυνατότητα η ΕΥΔΑΠ να αναλάβει την σχετική δαπάνη, με πρόβλεψη σταδιακής επιστροφής των κεφαλαίων σε βάθος χρόνου. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις για το συγκεκριμένο θέμα.
Στο πλαίσιο των άμεσων μέτρων που είναι αναγκαία η ΕΥΔΑΠ έχει ήδη θέσει σε λειτουργία τις γεωτρήσεις της Μαυροσουβάλας, έχει μειώσει κατά 70% την πρώτη περιβαλλοντική παροχή του ταμιευτήρα Ευήνου και προχωρά στον σχεδιασμό ενεργοποίησης των γεωτρήσεων των Ούγγρων, καθώς και στην ολοκλήρωση της Α’ φάσης αξιοποίησης των υπόγειων υδάτων του μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού, που περιλαμβάνει 17 γεωτρήσεις και 3 αντλιοστάσια. Από τις τέσσερις αυτές παρεμβάσεις αναμένεται να εξασφαλιστούν περίπου 149 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως.
Επιπλέον, μέσω καμπάνιας ευαισθητοποίησης των πολιτών για οικειοθελή (και όχι υποχρεωτική) μείωση της κατανάλωσης, εκτιμάται ότι μπορούν να εξοικονομηθούν άλλα 20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως.
Σε περίπτωση καθυστέρησης του έργου «Εύρυτος» και επιδείνωσης των καιρικών συνθηκών, το εναλλακτικό σχέδιο (Plan B) προβλέπει την προσφυγή σε αφαλατώσεις, λύση που θεωρείται έσχατη λόγω υψηλού κόστους. Η ΕΥΔΑΠ εξετάζει τρία πιθανά έργα αφαλάτωσης σε Θίσβη, Νέα Πέραμο και Λαύριο, συνολικού προϋπολογισμού 480 εκατ. ευρώ. Τα έργα αυτά σχεδιάζονται με τρόπο που θα επιτρέπει την επαναχρησιμοποίησή τους σε άλλες περιοχές, μόλις ολοκληρωθεί ο «Εύρυτος».
Η ΕΥΔΑΠ, στο μεταξύ, υλοποιεί δεκαετές επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 2,5 δισ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και των υπηρεσιών της. Από αυτά, 729 εκατ. ευρώ αφορούν την ύδρευση, 1,6 δισ. ευρώ την αποχέτευση και 193 εκατ. ευρώ την ενεργειακή και ψηφιακή αναβάθμιση. Εξ αυτών, 293 εκατ. ευρώ κατευθύνονται σε έργα που σχετίζονται με την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, μέσω εκσυγχρονισμού του δικτύου ύδρευσης.
Στο θεσμικό σκέλος, το σχέδιο του ΥΠΕΝ προβλέπει την υποχρεωτική απορρόφηση από την ΕΥΔΑΠ των 34 παρόχων ύδρευσης και άρδευσης της Βοιωτίας, της Φωκίδας και της Εύβοιας, καθώς και από την ΕΥΑΘ των 13 παρόχων της Χαλκιδικής.
Όπως δήλωσε ο κ. Παπασταύρου, η πρωτοβουλία αυτή συνιστά το πρώτο βήμα προς την αναδιοργάνωση του κατακερματισμένου συστήματος των περίπου 750 παρόχων νερού. Παράλληλα, το υπουργείο Εσωτερικών εργάζεται στην κωδικοποίηση και βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, με στόχο την εξυγίανση των 110 ΔΕΥΑ. Για τα επόμενα στάδια της μεταρρύθμισης, προβλέπεται να ζητηθεί τεχνική υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
