Της Τέτης Ηγουμενίδη
Με αφετηρία την αλλαγή του μοντέλου διαχείρισης των υδάτων προς την κατεύθυνση της συγκέντρωσης των παρόχων, η κυβέρνηση επιχειρεί να κάνει το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του οξυμένου προβλήματος της λειψυδρίας.
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις και τις πληροφορίες που συγκέντρωσε το economix το σχέδιο συγκέντρωσης αφορά τόσο τους φορείς παροχής νερού σε όλη τη χώρα (περί τους 740) όσο και τους χρηματοδοτικούς πόρους που διατίθενται ή αναμένεται να εξασφαλιστούν για την υλοποίηση των απαραίτητων έργων.
Η χθεσινή κυβερνητική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, έθεσε ουσιαστικά ένα πλαίσιο επίλυσης του προβλήματος, χωρίς να ληφθούν τελικές αποφάσεις ή να παρουσιαστούν συγκεκριμένα έργα.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης υπογραμμίστηκε ότι η αντιμετώπιση της λειψυδρίας μέσω ενός εθνικού σχεδιασμού αποτελεί επείγουσα μεταρρυθμιστική προτεραιότητα. Το ζητούμενο πλέον είναι η κυβέρνηση θα προχωρήσει άμεσα από τις διαπιστώσεις στη λήψη αποφάσεων και την εφαρμογή πολιτικών. Στελέχη επιστημονικών φορέων, πάντως, επισημαίνουν ότι υπάρχει ήδη σημαντική καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του ζητήματος.
Πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ανέφεραν ότι το κυβερνητικό σχέδιο αναμένεται να εξειδικευτεί τον Σεπτέμβριο, πιθανόν έως τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
Σε αυτό το πλαίσιο, οι πληροφορίες που κυκλοφόρησαν χθες περί ενοποίησης των 740 φορέων παροχής νερού σε τρεις μεγάλους οργανισμούς (ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και έναν τρίτο φορέα) αποτελούν ένα από τα σενάρια που βρίσκονται υπό επεξεργασία, χωρίς να είναι το τελικό. Το όποιο εγχείρημα συγχώνευσης αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες και απαιτεί εκτενή διαβούλευση.
Ωστόσο, η ανάγκη για ενοποίηση σε μεγάλη κλίμακα θεωρείται επιτακτική, καθώς ο σημερινός κατακερματισμός εμποδίζει την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ανώτατος κυβερνητικός αξιωματούχος σχολίαζε χαρακτηριστικά: «Δεν είναι δυνατόν, την ώρα που στερεύουν οι ταμιευτήρες και αν δεν κάνουμε τίποτα η κατάσταση σε δύο χρόνια θα είναι οριακή, να τσακώνονται οι δήμοι για το ποιος θα πάρει το νερό από το ποτάμι ή οι δήμοι με τη ΔΕΗ για το ποιος θα προλάβει να επωφεληθεί από τους υδάτινους πόρους».
Με βάση τα επιστημονικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν στη σύσκεψη, η Ελλάδα, όπως και άλλες μεσογειακές χώρες, συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων που αναμένεται να αντιμετωπίσουν σοβαρές προκλήσεις σχετικά με τη διαθεσιμότητα νερού στο μέλλον. Σύμφωνα με διεθνή κατάταξη, η χώρα βρίσκεται στη 19η θέση, σε βαθμίδα «εξαιρετικά υψηλού ρίσκου» ως προς την υδατική επάρκεια.
Πέρα από την οργανωτική συγκέντρωση, η κυβέρνηση χρειάζεται να αποφασίσει και για το οικονομικό σκέλος της διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Τα έργα που απαιτούνται τόσο για την ύδρευση όσο και για την άρδευση, η οποία καλύπτει το 80% της συνολικής κατανάλωσης νερού, είναι πολυάριθμα και απαιτούν σημαντικούς πόρους.
Στο τραπέζι βρίσκεται και η πρόταση για δημιουργία ενός ειδικού ταμείου στο οποίο θα συγκεντρώνονται όλοι οι διαθέσιμοι χρηματοδοτικοί πόροι (από διαρθρωτικά ταμεία κ.ά.), με στόχο την ορθολογικότερη και πιο συντονισμένη αξιοποίησή τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατακερματισμένες είναι και οι αρμοδιότητες στο επίπεδο της κεντρικής διοίκησης, καθώς στο ζήτημα του νερού εμπλέκονται τουλάχιστον τρία υπουργεία, το ΥΠΕΝ, το Αγροτικής Ανάπτυξης και το Εσωτερικών.
Οι πέντε βασικοί άξονες του κυβερνητικού σχεδιασμού για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας όπως ανακοινώθηκαν χθες είναι:
Το νερό παραμένει δημόσιο αγαθό, όπως προβλέπει το Σύνταγμα και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Βιώσιμες εταιρίες ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, με στόχο ένα αποδεκτό κόστος για όλες τις χρήσεις.
Ολιστικός σχεδιασμός και κεντρική διαχείριση όλων των απαραίτητων έργων, μικρής και μεγάλης κλίμακας.
Κατεπείγουσες πρωτοβουλίες στους επόμενους έξι μήνες, συνοδευόμενες από καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών.
Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και εναλλακτικών μεθόδων παραγωγής νερού, όπως αφαλάτωση, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση.
